Sıcaklık 1.5 Derece Artarsa Ne Olur?
Himalayalar'da bulunan Imga-Lotse Char buzulunun erimesini araştırmak ve tabanındaki göl büyümesini ölçmek amacıyla, David Ronse ve ekibi doktora tezi için 2013'ten 2017'ye kadar bu buzulu gözlemledi.
Amerika'da Carnegie Mellon University'nde yardımcı doçent olan Ronse, daha önce Science dergisinde Ocak 2023'te yayınlanan ve dünyadaki buzulların 2100 yılına kadar kütlelerinin %40'ını kaybedebileceğini öngören bir çalışmanın baş yazarlığını yapmıştı. Amerikan Uzay Ajansı NASA’nın internet sitesinde yayınlanan bir raporda, Ronse: "Aynı yere giderek, gölün genişlediğini görmek ve buzulun ne kadar hızlı eridiğini görmek en hafif tabirle çok şaşırtıcıydı" açıklamasında bulundu.
Araştırmacılar, 1.5 ila 4 derece Celsius (2.7 ila 5 derece Fahrenheit) arasındaki küresel sıcaklık artışlarının, Dünya'daki tüm buzulları (Grönland ve Antarktika dışında) nasıl etkileyebileceğini göstermek amacıyla dünya genelindeki buzulların modellerini tasarladı. Bu çalışma, dünya genelindeki 215 bin buzulu tanımlayan uydu verilerinden türetilen kapsamlı değişiklik verilerini kullanan ilk modelleme çalışması. Bu model sayesinde buzulun yüzeyindeki kayalar, çökeltiler, is, toz ve volkanik külü içeren buzul kalıntıları da takip edilebiliyor.
Çalışmada, 1.5 derece sıcaklık artışıyla dünya genelindeki buzulların yüzde 50'sinin kaybolacağını ve 2100 yılına kadar deniz seviyesinin 9 santimetre yükselmesine, eğer dünya 2.7 derece sıcaklığa ulaşırsa, neredeyse tüm buzullar Orta Avrupa, Batı Kanada ve Alaska dahil ABD'nin batısı boyunca eriyebileceği ve son olarak 4 derece sıcaklığa ulaşırsa dünya genelindeki buzulların yüzde 80'inin kaybolacağına ve deniz seviyesinin de 15 santimetre yükselmesine neden olacağı hesaplandı.
Buzulların hızla erimesi, tatlı suyun varlığını, manzaraları, turizmi, ekosistemleri, tehlikelerin sıklığını ve şiddetini ve deniz seviyesinin yükselmesini etkiliyor. NASA'ya bağlı Deniz Seviyesi Değişikliği Ekibi lideri Ben Hamlington, "Deniz seviyesinin yükselmesi sadece belirli birkaç yer için bir sorun oluşturmuyor, neredeyse her yer için önemli bir sorun" diyor. David Ronse "Sıcaklık artışı ne olursa olsun, buzullar büyük kayıplar yaşayacak ve bu kaçınılmaz bir gerçek" dedi.
University of Alaska ve Universitetet Oslo'da buz bilimi profesörü olan Regine Hock, bu gelişmiş modelin, daha önce dünya çapında mevcut olmayan uydu verilerini içerdiği yeni veri kümesini kullandığını belirtiyor. Bu veri kümesi, NASA'nın Terra uydusuna ait uzayda taşınabilen Görünür ve Kızılötesi Isı Yayanlık ve Yansıtma (ASTER) aletinden elde edilen bilgileri içeriyor. Ayrıca Avrupa Uzay Ajansı'na ait Sentinel uydu verilerini de kapsıyor.
Haberi Hazırlayan: Stajyer Ela Nur ERTEKİN
Kaynaklar:
Comments